Przeciwciała (immunoglobuliny) to białka stanowiące istotny element układu odpornościowego (tj. immunologicznego) człowieka. Odgrywają one zasadniczą rolę w rozpoznawaniu i zwalczaniu m.in. bakterii, wirusów oraz pasożytów. Z kolei autoprzeciwciała stanowią bardzo dużą grupę przeciwciał skierowaną przeciwko komórkom i tkankom własnego organizmu. Można zatem powiedzieć, że obecność autoprzeciwciał jest najczęściej wynikiem „pomyłki” układu immunologicznego. W sytuacji, kiedy autoprzeciwciała upośledzają czynności narządów i tkanek, wywołując charakterystyczne objawy chorobowe, mówimy o chorobie autoimmunizacyjnej (potocznie „z autoagresji”). Przeciwciała antyneuronalne (a dokładnie antyneuralne) stanowią jedną z grup autoprzeciwciał i są skierowane przeciwko różnym strukturom w obrębie układu nerwowego (np. przeciwko neuronom, komórkom gleju itp.). Przeciwciała te mogą być skierowane przeciwko antygenom wewnątrzkomórkowym lub przeciwko antygenom powierzchniowym. Ich obecność w organizmie może być związana z pewnymi zaburzeniami neurologicznymi.
Wykazano, że niekiedy przeciwciała skierowane pierwotnie przeciwko komórkom nowotworowym mogą mylnie atakować komórki układu nerwowego własnego organizmu. W takim przypadku wykrycie przeciwciał antyneuronalnych może być związane z neurologicznym zespołem paranowotworowym (NZP) czy autoimmunologicznym zapaleniem mózgu (AZM) i jest istotnym wskazaniem do przeprowadzenia diagnostyki onkologicznej.
Początkowo uważano, że przeciwciała antyneuronalne są zawsze związane z rozwojem nowotworu i dlatego określano je terminem „przeciwciała onkoneuronalne”. Jednak późniejsze badania wykazały, że te przeciwciała mogą być obecne nie tylko u pacjentów z nowotworami, ale także u osób z zaburzeniami neurologicznymi, które nie są związane z chorobą nowotworową. Dlatego bardziej ogólny termin „przeciwciała antyneuronalne” lub „przeciwciała antyneuralne” lepiej odzwierciedla ich potencjalny związek z zaburzeniami neurologicznymi niezależnie od obecności nowotworu.
Wykrycie przeciwciał antyneuronalnych nie zawsze jest jednak związane z chorobą neurologiczną – występują one również u niewielkiego odsetka osób zdrowych. W związku z tym badania w kierunku przeciwciał antyneuronalnych powinny być wykonywane wyłącznie w przypadku wskazań klinicznych (z zalecenia lekarza).