Znajdź laboratorium
  • Gdzie zrobić badanie?
  • Znaczenie kliniczne






















































Toczeń neuropsychiatryczny

Toczeń rumieniowaty układowy (ang. systemic lupus erythematosus, SLE) jest chorobą, którą w podręcznikach znaleźć można w kategorii reumatologia, co sytuuje ją w grupie chorób tkanki łącznej. Słowo „układowy” informuje, że jest to przewlekła choroba autoimmunologiczna, w której przebiegu może dochodzić do uszkodzenia wielu tkanek i narządów (1).

Zmiany mogą dotyczyć praktycznie całego organizmu, choroba może wpływać również na funkcjonowanie układu nerwowego. Taka postać choroby to toczeń neuropsychiatryczny (ang. neuropsychiatric systemic lupus erythematosus, NPSLE).

Toczeń neuropsychiatryczny – objawy

Osoby cierpiące na SLE rozwijają różnorodne symptomy, np. wysypka na twarzy (w kształcie motyla). Objawy neuropsychiatryczne stanowią duży problem w diagnostyce tocznia, są obserwowane u około 30–40% pacjentów (1). Najczęstsze objawy tocznia neuropsychiatrycznego to:

  • drgawki,
  • psychoza,
  • mnogie zapalenie pojedynczych nerwów,
  • zapalenie rdzenia kręgowego,
  • neuropatia obwodowa lub czaszkowa,
  • ostry stan splątania (2).

Mniej powszechne symptomy neuropsychiatryczne tocznia obejmują zaburzenia funkcji poznawczych, depresję, ostre zaburzenia świadomości, objawy psychotyczne czy neuropatie. Te objawy nie są jednak typowe dla NPSLE. Problemy neurologiczne u pacjentów chorujących na toczeń mogą wynikać bezpośrednio z przebiegu choroby lub być skutkiem stosowanych leków.

Toczeń neuropsychiatryczny – przyczyny

Przyczyna powstawania choroby jest złożona i nie do końca zbadana. Próbuje się ją wyjaśniać produkcją autoprzeciwciał oraz odkładaniem się tzw. kompleksów immunologicznych, czego następstwem jest uszkodzenie neuronów. Obserwuje się również nieprawidłową odpowiedź komórek układu odpornościowego, zaburzenia naczyniowe i skłonność do zakrzepów.

Toczeń – badania laboratoryjne

Jednym z kryteriów rozpoznania tocznia układowego jest wykrycie we krwi obecności:

  1. przeciwciał typu ANA:
  • anty-dsDNA,
  • anty-Sm,
  1. przeciwciał antyfosfolipidowych:
  • anty-β-2glikoproteina,
  • anty-kardiolipina,
  • anty-fosfatydyloseryna.

Oprócz tego w toczniu neuropsychiatrycznym mogą pojawić się przeciwciała anty-RNP/Sm, anty-rybosomalne białko P, przeciwciała przeciwko antygenom układu nerwowego. Przykładem tych ostatnich są przeciwciała anty-NR2, czyli przeciwciała wiążące się z podjednostką NR2 receptora glutaminianu typu NMDA (3, 4).

Leczenie tocznia neuropsychiatrycznego

NPSLE jest jednym z najtrudniejszych i najpoważniejszych problemów dla chorych na toczeń, gdyż schematy terapeutyczne są niejednoznaczne. Przed rozpoczęciem terapii kluczowe jest przeprowadzenie diagnostyki różnicowej objawów NPSLE z innymi chorobami, którym towarzyszą podobne niespecyficzne objawy.

W przypadku problemów neuropsychiatrycznych u pacjentów z toczniem niezbędne są konsultacje z lekarzem specjalistą. Lekarze reumatolodzy bardzo często współpracują z neurologami. Odpowiednia opieka medyczna pozwala na kontrolowanie przebiegu choroby.

 

Źródła:

  1. Musiał J., Choroby układowe tkanki łącznej. Toczeń rumieniowaty układowy. W: Interna Szczeklika, red. Gajewski, Kraków 2012: Medycyna Praktyczna, 1804–1811.
  2. Petri M. et al., Derivation and validation of the Systemic Lupus International Collaborating Clinics classification criteria for systemic lupus erythematosus. Arthritis & Rheumatology 2012, 64.8 : 2677–2686.
  3. Yoshio T., Hiroshi O., Pathogenesis of neuropsychiatric syndromes of systemic lupus erythematosus. Open Journal of Rheumatology and Autoimmune Diseases 2015, 5.02: 46.
  4. Bogaczewicz A. et al., Zaburzenia psychiczne w toczniu rumieniowatym układowym, Aktualności Neurologiczne 2013, 13 (3): 168–178.

 

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

alergiczne.info boreliozaonline.pl autoprzeciwciala.info kalpro.pl