Neurologiczne zespoły paranowotworowe

Neurologiczne zespoły paranowotworowe (NZP) to zróżnicowana grupa zaburzeń neurologicznych, które występują jako powikłania choroby nowotworowej, lecz nie są spowodowane miejscowym działaniem nowotworu, przerzutami do układu nerwowego, toksycznym oddziaływaniem leków, zaburzeniami naczyniowymi ani infekcjami.

Najprawdopodobniej występuje krzyżowa reakcja układu odpornościowego, początkowo skierowana przeciwko rozwijającemu się nowotworowi, a następnie skierowana przeciwko komórkom ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego – co powoduje objawy neurologiczne.

Neurologiczne zespoły paranowotworowe objawy

Objawy neurologiczne zwykle rozwijają się w okresie od kilku dni do kilku miesięcy, po czym stan pacjenta się stabilizuje. W niektórych przypadkach początek objawów jest tak nagły, a ich nasilenie tak duże, że stawiane jest wstępne rozpoznanie udaru mózgu. Jednakże znane są również przypadki pacjentów, u których neurologiczne zespoły paranowotworowe rozwijały się powoli i były błędnie diagnozowane jako przewlekła choroba neurodegeneracyjna.

Neurologiczne zespoły paranowotworowe podział

Neurologiczne zespoły paranowotworowe podzielono na tzw. klasyczne i nieklasyczne, które ujęto w tabeli poniżej. Neurologiczne zespoły paranowotworowe klasyczne to takie, które skojarzone są z występowaniem nowotworu, natomiast nieklasyczne mogą przebiegać bez toczącego się procesu nowotworowego. Objawy neurologiczne u 70-80% chorych wyprzedzają kliniczne rozpoznanie nowotworu złośliwego, co przy odpowiedniej znajomości problematyki pozwala właściwie ukierunkować diagnostykę wstępną.

Neurologiczne zespoły paranowotworowe przeciwciała

Laboratoryjna diagnostyka neurologicznych zespołów paranowotworowych zakłada wykrycie przeciwciał przypisanych do jednej z dwóch grup:

• przeciwciała dokładnie określone: anty-Hu, Ri, Yo, Ma/Ta, CV2, przeciwko amfifizynie,
• przeciwciała częściowo scharakteryzowanye: anty-Tr, NMDAR, AMPA1/AMPA2, GABA rec. B1, VGKC (LGI1, CASPR2), rekoweryna, tytyna, SOX1.

Neurologiczne zespoły paranowotworowe leczenie

Większość pacjentów z NZP to osoby starsze, u których ryzyko rozwoju raka jest wysokie. Istnieje możliwość leczenia, które polega przede wszystkim na zdiagnozowaniu NZP, a następnie leżącego u jego przyczyn nowotworu. Leczenie guza zwykle prowadzi do poprawy zaburzeń neurologicznych, jednak przebiega ono różnie i nie zawsze zakończone jest powodzeniem.