Jak często występuje zapalenie mózgu?

„Zapalenie mózgu wywołane przez układ odpornościowy atakujący mózg jest podobne pod względem częstości występowania do zapalenia mózgu spowodowanego infekcjami” – podali badacze z Mayo Clinic w styczniowym numerze „Annals of Neurology”.

Zapalenie mózgu (ang. encephalitis) – jak sama nazwa wskazuje – to termin używany do opisania stanu zapalnego w mózgu. Jego objawy to gorączka, dezorientacja, utrata pamięci, psychozy i drgawki. Choroba postępuje szybko, rozwija się w ciągu dni lub tygodni i może zagrażać życiu. Do tej pory uważano, że przyczyną większości przypadków zapalenia mózgu są infekcje. Ostatnio opublikowane badanie [1] pokazuje jednak, że autoimmunologiczne zapalenie mózgu (wywołane przez układ odpornościowy) jest równie częstym zjawiskiem.

„Wyniki naszych badań sugerują, że lekarze zajmujący się pacjentami z zapaleniem mózgu powinni wziąć pod uwagę zarówno autoimmunologiczne, jak i infekcyjne przyczyny choroby, ponieważ obie występują z podobną częstością” – powiedział dr Eoin Flanagan, główny autor publikacji i specjalista neurologii autoimmunologicznej w Mayo Clinic.

Autoimmunologiczne zapalenie mózgu – liczba przypadków

„Możliwe zakażenie nadal pozostaje ważnym czynnikiem w diagnostyce pacjentów z zapaleniem mózgu” – zauważył specjalista chorób neurologicznych dr Michel Toledano, jeden ze współautorów badania, i dodał: „Jednak wyniki naszych badań wskazują, że lekarze powinni rozważyć również przyczyny autoimmunologiczne, aby dobrać odpowiednie leczenie, które jest niezbędne, żeby zapobiec długotrwałym uszkodzeniom”.

Do badania przypadków zapalenia mózgu wykorzystano dane z Rochester Epidemiology Project – bazy danych dokumentacji medycznej wszystkich dostawców usług medycznych w hrabstwie Olmsted w stanie Minnesota (Stany Zjednoczone). Naukowcy odkryli, że ok. 14 na 100 tys. osób cierpiało na autoimmunologiczne zapalenie mózgu, a 12 na 100 tys. osób chorowało na zapalenie mózgu wywołane infekcją. Niestety ograniczeniem badania jest to, że kryteria diagnostyczne dla autoimmunologicznych i infekcyjnych przyczyn zapalenia mózgu różnią się, co może mieć wpływ na klasyfikację pacjentów do odpowiedniej grupy.

„Dotąd nie wiedzieliśmy, jak powszechne jest autoimmunologiczne zapalenie mózgu, ponieważ wcześniej nie wykonywano badań w tym kierunku” – powiedział dr Flanagan. „Przeprowadzone badanie pozwala nam oszacować, że ok. 1 mln osób na całym świecie cierpiało na autoimmunologiczne zapalenie mózgu w przeciągu swojego życia. Szacujemy również, że każdego roku ok. 90 tys. osób na świecie zapada na tę chorobę” – dodał.

Autoimmunologiczne zapalenie mózgu – badania

Naukowcy wykorzystali nowe kryteria diagnostyczne z 2016 r. dla autoimmunologicznego zapalenia mózgu [2]. Badania laboratoryjne zostały przeprowadzone w Laboratorium Neuroimmunologii Mayo Clinic, które wykonuje kompleksowe testy w kierunku autoprzeciwciał neuronalnych we krwi i płynie mózgowo-rdzeniowym. Dzięki temu naukowcy byli w stanie zidentyfikować u pacjentów markery choroby w postaci przeciwciał antyneuronalnych. Wskazują one na prawdopodobne autoimmunologiczne podłoże schorzenia.

„Nasze badanie wykazało, że klinicyści obecnie wykrywają więcej przypadków autoimmunologicznego zapalenia mózgu niż w przeszłości. Dzieje się tak z powodu odkrycia tych nowych markerów – przeciwciał antyneuronalnych. Postęp w laboratoryjnej diagnostyce chorób neurologicznych to dobra wiadomość dla pacjentów. Umożliwia on lekarzom bardziej skuteczną diagnostykę i leczenie autoimmunologicznego zapalenia mózgu” – stwierdził dr Flanagan.

Piśmiennictwo:

1. Dubey D. et al., Autoimmune Encephalitis Epidemiology and a comparison to Infectious Encephalitis. Annals of Neurology 2018.
2. Graus F. et al., A clinical approach to diagnosis of autoimmune encephalitis. The Lancet Neurology 2016, 15 (4): 391–404.