Jedną z głównych trudności, z jakimi boryka się wielu pacjentów z autoimmunologicznym zapaleniem mózgu (ang. autoimmune encephalitis – AE), są liczne i bardzo różnorodne objawy psychiatryczne tej choroby.
Mogą one dotyczyć zmian zachowania, emocji, mowy, ruchów, pamięci, snu, doświadczenia zmysłowego czy nawet osobowości. Zmiany te pojawiają się czasem z dnia na dzień, w miarę rozwoju choroby. Pacjenci i ich rodziny często nie wiedzą, gdzie zwrócić się o pomoc. Prawda jest taka, że złożone objawy choroby dotyczą wielu dziedzin medycyny: neurologii, psychiatrii, reumatologii, immunologii, endokrynologii, psychologii i ginekologii.
Objawy psychiatryczne
Z powodu objawów psychiatrycznych występujących na wczesnym etapie choroby dorośli pacjenci cierpiący na AE często trafiają na początku do lekarza psychiatry bądź są hospitalizowani na oddziale psychiatrycznym. Może to opóźnić prawidłową diagnozę i leczenie.
„Czerwone flagi”
W tego typu chorobach, gdzie powodzenie terapii zależy od jak najwcześniejszego rozpoznania schorzenia, objawy alarmujące – „czerwone flagi” (ang. red flags) – powinny zwrócić szczególną uwagę lekarza prowadzącego. Na szczęście jest to temat coraz częściej poruszany w literaturze medycznej, np. w artykule Red Flags: Clinical Signs for Identifying Autoimmune Encephalitis in Psychiatric Patients, opublikowanym w czasopiśmie „Frontiers in Psychiatry” w lutym 2017 roku, napisano, że objawy z grupy „czerwonych flag” występują często i mogą być wykorzystywane do wczesnego diagnozowania pacjentów cierpiących na autoimmunologiczne zapalenie mózgu, co umożliwia szybkie rozpoczęcie immunoterapii. Na szczycie listy tych objawów znajdują się:
- napady padaczkowe
- katatonia
- niestabilność autonomicznego układu nerwowego
- hiperkinezja (mimowolny i nadmierny ruch, dotyczący zwykle mięśni szkieletowych)
„Żółte flagi”
Zidentyfikowano również „żółte flagi” (ang. yellow flags), które powinny wzbudzić podejrzenia lekarza co do rozwoju neurologicznego procesu chorobowego. Są to m.in.:
- zaburzenia świadomości
- zaburzenia postawy i ruchów
- niestabilność autonomicznego układu nerwowego
- ogniskowe deficyty neurologiczne
- afazja (utrata zdolności do mowy)
- dyzartria (jeden z typów zaburzeń mowy, wynikający z dysfunkcji aparatu wykonawczego: języka, podniebienia, gardła, krtani)
- katatonia
- inne choroby autoimmunologiczne, występujące u tego pacjenta
Autorzy artykułu sugerują, że zastosowanie powyższych kryteriów przyspieszy diagnostykę i rozpoczęcie prawidłowego leczenia pacjentów z AE.
Opracowano na podstawie: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5311041/pdf/fpsyt-08-00025.pdf