SIBO (ang. small intestinal bacterial overgrowth), czyli zespół przerostu flory bakteryjnej jelita cienkiego, to grupa objawów klinicznych, spowodowanych nadmiernym rozrostem flory bakteryjnej w obrębie jelita cienkiego. Jakie są przyczyny i objawy zespołu rozrostu bakteryjnego? U kogo występuje zwiększone ryzyko wystąpienia SIBO?
Co to jest SIBO
Jelita człowieka mają 6–8 metrów długości. Najdłuższą ich częścią jest jelito cienkie. Odpowiada ono za wchłanianie produktów trawienia pokarmu, a proces ten jest kluczowy dla prawidłowego odżywienia naszego organizmu. Niestrawiony pokarm trafia do jelita grubego. To właśnie tam bytuje najwięcej bakterii jelitowych. Jelito grube i cienkie różnią się również rodzajem zamieszkujących je bakterii. Zdarza się jednak, że bakterie z jelita grubego przedostają się do jelita cienkiego i tam się namnażają. Rozwija się wtedy SIBO, czyli zespół przerostu flory bakteryjnej.
Komu grozi SIBO
Do niedawna zespół SIBO należał do rzadko rozpoznawanych jednostek chorobowych. SIBO diagnozowano głównie wśród pacjentów:
- z wadami anatomicznymi przewodu pokarmowego (uchyłki przewodu pokarmowego)
- po operacjach w obrębie jelita cienkiego
Obecnie znamy znacznie więcej czynników ryzyka, mogących prowadzić do nadmiernego rozrostu flory bakteryjnej jelita cienkiego. Zespół SIBO występuje częściej, niż podejrzewano.
SIBO i choroby układu nerwowego
SIBO może występować również u pacjentów:
- z zaburzeniami wydzielania żołądkowego
- mających problemy z motoryką przewodu pokarmowego
- z obniżoną odpornością i chorobami autoimmunizacyjnymi
Zespół przerostu flory bakteryjnej obserwuje się u osób z chorobami autoimmunizacyjnymi, tj. chorobą Leśniowskiego-Crohna czy celiakią. Ponadto może pojawić się u pacjentów z niektórymi schorzeniami układu nerwowego. W przypadku zaburzeń neurologicznych i reumatologicznych, takich jak zapalenie wielomięśniowe (polymyositis), SIBO występuje ze względu na zaburzenia perystaltyki jelitowej. Inną jego przyczyną mogą być neuropatie, czyli w tym przypadku zaburzenia przekazywania bodźców nerwowych w obrębie jelit. Pojawiają się one zarówno u pacjentów z chorobami układu nerwowego (np. choroba Parkinsona), jak i u tych z innymi jednostkami chorobowymi, np. z cukrzycą. Pozostałe schorzenia, w przypadku których obserwuje się częstszą zachorowalność na SIBO, to zespół jelita drażliwego (IBS), zapalenie trzustki i niewydolność nerek.
SIBO – objawy
Zespół przerostu flory bakteryjnej można podejrzewać u osób, u których występują:
- gazy
- wzdęcia
- biegunki
- bóle lub skurcze brzucha
- zaparcia (mniej powszechne od biegunek)
- niedobory witaminy B12 oraz innych witamin i minerałów
- zaburzenia we wchłanianiu tłuszczów
Diagnostyka i leczenie przerostu flory bakteryjnej
Jak zdiagnozować SIBO? Oprócz dokładnego wywiadu i oceny dolegliwości pacjenta niezbędne są również dodatkowe badania. Złotym standardem w diagnostyce zespołu przerostu flory bakteryjnej są tzw. wodorowe testy oddechowe. W takich testach mierzy się wydzielany przez bakterie wodór, obecny w wydychanym przez pacjenta powietrzu. Wyniki tych badań należy oczywiście interpretować w połączeniu z obrazem klinicznym pacjenta, ponieważ nieprawidłowe stężenie wodoru może świadczyć także o niewydolności trzustki lub celiakii.
SIBO leczy się odpowiednio dobraną antybiotykoterapią. Pomocne jest także przejście pacjenta na dietę niskowęglowodanową, wolną od białej, rafinowanej mąki, a także cukrów oraz alkoholu. Leczenie musi być prowadzone na zlecenie i pod kontrolą lekarza.