Susannah budzi się i z przerażeniem stwierdza, że nie tylko jest przywiązana do szpitalnego łóżka, ale na domiar złego nie pamięta, dlaczego i jak się tu znalazła. Właściwie to w ogóle mało pamięta. Wydarzenia ostatnich dni, a może i tygodni, są całkowicie zasnute mgłą. Dziewczyna nie poznaje nawet samej siebie: z radosnej, ciekawej świata młodej dziennikarki zmieniła się w zastraszoną pacjentkę, niekontrolującą ani swojego ciała, ani umysłu. Jaki będzie jej dalszy los? Co dolega młodej dziewczynie? Czy znajdzie siłę, aby wygrać z rzadką i śmiertelnie niebezpieczną chorobą?
„Umysł w ogniu” (ang. Brain on Fire) z świetną główną rolą wschodzącej gwiazdy Hollywood Chloë Grace Moretz to nie wytwór wyobraźni scenarzystów, ale historia oparta na faktach. Ekranizacja powieści o tym samym tytule opowiada losy pacjentki cierpiącej na autoimmunologiczne zapalenie mózgu typu anty-NMDAR. Susannah Cahalan, autorka książki, opisuje swoją walkę z rzadkim schorzeniem, w której kluczową rolę odegrała diagnostyka przeciwciał onkoneuronalnych.
Przeciwciała anty-NMDAR
Momentem zwrotnym w diagnozie bohaterki „Umysłu w ogniu” było wykonanie badania w kierunku przeciwciał onkoneuronalnych. U pacjentki lekarze wykryli przeciwciała anty-NMDAR, czyli białka układu odpornościowego atakujące receptor N-metylo-D-asparaginianu (NMDAR), odpowiadające za transmisję impulsów synaptycznych w mózgu. Pojawienie się we krwi pacjenta tego typu przeciwciał może być przyczyną występowania choroby. Pozytywne wyniki badania pozwoliły lekarzom ustalić, że mają do czynienia z chorobą autoimmunologiczną, a nie psychiatryczną.
Zapalenie mózgu
Zapalenie mózgu typu anty-NMDAR jest chorobą o podłożu autoimmunologicznym (autoagresywnym), czyli wynikającym z zaburzeń działania układu odpornościowego. Charakteryzuje się zaburzeniami ze strony układu nerwowego, często podobnymi do schizofrenii czy psychozy. U około 50 do 60% chorych zapalenie mózgu pojawia się równolegle z nowotworem, który jest faktycznym powodem wystąpienia objawów neurologicznych. W postawieniu diagnozy kluczowy jest nie tylko obraz kliniczny pacjenta, ale też badanie przeciwciał onkoneuronalnych, które dodatkowo stanowią „system wczesnego ostrzegania” w przypadku raka.
Objawy autoimmunologicznego zapalenia mózgu
W początkowej fazie zapalenia mózgu typu anty-NMDAR objawy są często ogólne, takie jak gorączka, ból głowy i bóle pleców. Później pojawiają się symptomy neuropsychiatryczne: od wahania nastroju i wzrostu niepokoju, po halucynacje i ciężkie zaburzenia zachowania. W następnej fazie pacjenci nie reagują już na bodźce zewnętrzne i są apatyczni. W wielu przypadkach cierpią na napady padaczki lub zaburzenia ruchu, takie jak mimowolne ruchy kończyn lub skurcze szczęki. W kolejnej fazie mogą wystąpić zaburzenia rytmu serca, wahania ciśnienia krwi i temperatury ciała.
Zapalenie mózgu może być związane z obecnością nowotworu, u kobiet często spowodowane jest rakiem jajnika. Ponieważ to obecne w organizmie pacjenta komórki nowotworowe są przyczyną objawów choroby neurologicznej, zdiagnozowani pacjenci, po zastosowaniu odpowiedniej terapii przeciwnowotworowej, wracają do zdrowia.